Hindia Belanda : Koran mingguan untuk Belanda dan koloni, Volume 2, Issue 7, 15 Mei 1918 –
Sebuah Perjalanan menuju dataran tinggi KARO.
Pada malam di tanggal 11 sampai
12, seorang pegawai saya terjaga pukul 02:30 malam dengan pengumuman yang
kurang menyenangkan : bahwa kuda saya mungkin dicuri. Sebelumnya badai malam begitu
besar dan hujan jatuh di sebahagian besar malam dengan tetasan hujan yang lebat
membasahi atap yang terbuat dari daun nipah, seperti kebanyakan atap bangunan
milik orang-orang Hindia Belanda.
Dan saya yakin kuda itu telah
dicuri. Saya yakin karena binatang itu begitu kuat, pencuri itu tidak akan
pernah berpikir panjang untuk melarikan diri dengan kuda itu. Pada malam yang
gelap, tidak ada dari hewan yang terlihat. Karena itu saya mengambil tindakan
langsung dan saya meminta pegawai saya untuk mendeteksi ke dua arah ke
pegunungan dan ke arah menuju dataran rendah. Aku ingin besok di awal siang
sudah memperoleh kabar, tentang arah mana para pencuri dengan kuda hasil curian pergi.
Keesokan paginya di awal
perjalanan kami diguyur hujan di jalan. Sementara aku punya pengoeloe (yaitu
kepala) kampoeng Tandjoeng Goenoeng,
yang tidak jauh dari rumah saya di hutan, berteriak di kejauhan, bertanya apa
yang terjadi. Dan aku katakan bahwa kuda mungkin dibawa ke gunung, aku mengatakan
karena ia memiliki pengaruh di orang Karo dari kampung-kampung sekitarnya, mungkin
ia akan diperhitungkan. Ini akan membantu mendapatkan kuda itu kembali.
Beruntungnya ia mau ikut dan dibantu oleh beberapa pegawai saya lainnya.
Segera tindakan yang diperlukan
diambil dan saya memilih beberapa orang Jawa yang dipercaya, yang akan membantu
perjalanan ini. Lalu aku duduk di atas kuda dan berlari keras, kami berjalan
beriringan. Di perkebunan Rimboen kami mengetahui bahwa jalan menuju dataran
tinggi harus melalui kampong Tjingkam, sehingga sang pencuri yang membawa
kuda ke dataran tinggi pasti memilih mengambil rute jalan itu. Ketika sampai di
kaki gunung, kami temukan bekas tapak baru kuku kuda di tanah berlumpur.
Kami melihat jejak selanjutnya,
ternyata pencuri tidak berjalan di jalan utama, mereka memutar melalui
tempat-tempat yang sepi, di mana kemungkinan apabila melalui jalur dalam mereka
pasti akan ditanyakan dari mana. Mereka menjauhi kampung Tjingkam yang akan
dilewati.
Karena keberangkatan dari rumah
agak tergesa-gesa, saya tak bawa apa-apa, hanya pakaian yang saya kenakan. Hanya
makanan yang ada yang saya perintahkan untuk dipersiapkan pegawai Jawa saya.
Kami makan dan untuk menyiapkan tenaga memasuki perkampungan orang Karo.
Kami harus buru-buru setelah
mereka kenyang. Mengikuti jejak-jejak pencuri, meskipun kadang-kadang
menghilang. Di tempat-tempat yang paling sulit saat tak bisa dilalui kuda, para pencuri kadang berputar sehingga di
titik-titik sepanjang jalan yang lebih baik harus menggariskan, kemudian kami
menemukan, namun biasanya menelusuri kembali lagi segera.
Kami begitu buru-buru, saya
memiliki harapan, para pencuri sebelum mereka sampai di dataran tinggi kami
telah mampu mengejarnya. Karena jalan tempat berlari berbatu dan batu-batu di
sepanjang lereng curam dan jurang yang dalam, sehingga untuk saya menjadi
misteri, bagaimana mereka membawa binatang itu. Namun mereka terlalu cepat bagi
kami, tapi setidaknya pengoeloe dan saya dengan orang Karo dan orang Jawa berada
di belakang mereka.
Air segar untuk di minum dari
sungai kecil dari pegunungan, telah berulang-ulang kali memberi kekuatan baru pada
saya, saya ingin untuk tidak menyerah. Pada sekitar setengah empat sore kami melewati
punggungan pegunungan terakhir dan kami mulai secara bertahap turun ke dataran
tinggi. Indah membentang dataran tak berujung jauh di bawah kita, di sana-sini
terselip pojok-pojok kampung di rimbunan antara pohon-pohon. Sayang sekali
bahwa perjalanan telah memaksa berpindah tempat, kalau tidak kita banyak melihat
keindahan alam untuk dinikmati.
Kampung pertama di dataran tinggi
itu adalah kampung Keling. Saat hari
menjelang berakhir, kami memutuskan untuk tinggal di kampung Keling, karena
kita mulai sedikit kelelahan setelah lama berjalan.
Di kampung di atas tampaknya
pencuri berunding, kami mendapat kabar bahwa kuda di Berastagi biasanya dilepas
sebesar $ 40. Aku bersedia untuk bernegosiasi, untuk mencegah kuda lebih jauh
menuju Danau Toba. Penerimaan di kampung Keling sangat tidak hangat, sebuah
pondok bobrok di luar kampung itu ditunjuk sebagai tempat tinggal kita. Hanya tikar
untuk berbaring dan bantal adalah kenyamanan yang kita bisa dapatkan, kecuali
beberapa peralatan masak untuk makan malam kita, yang untungnya juga beberapa
bahan makanan seperti beras dan ayam bisa dibeli. Dan itu terasa sangat baik,
meskipun juga hal yang primitif disiapkan dan meskipun kami memiliki beras dan
ayam dan mengerjakannya sendiri. Dengan apa yang disebut tuak, kita memperoleh banyak di sini, negeri ini
tampaknya memuaskan kami.
Keesokan paginya kami berhasil
dalam membujuk orang Karo di sini, untuk bernegosiasi ke kampung Berastagi tepatnya
di lapangan independen tempat penjualan kuda, kami harus hati-hati, karena
pencuri tahu bahwa kita tidak bisa memaksa hukum kita di sini.
Menjelang siang datang kembali
utusan yang kami kirim dengan berita bahwa orang-orang kampong Bukit mengklaim
telah membelinya dari orang asing. Dan sore hari mereka akan membawa kuda untuk
ditebus ke kampung Keling, kami harus menunggu dengan sabar.
Di sore hari pada pukul empat ada yang berjalan ke kampung. Mereka meminta
uang tebusan $ 60. Harga tebusan menjadi tinggi karena kuda itu telah berpindah
tangan beberapa kali. Seperti yang saya katakan, kita tidak bisa menggunakan
kekerasan di lapangan independen, melainkan yang penting kita bisa bahagia,
sekarang hasil tersebut telah diperoleh.
Jadi saya memutuskan untuk
membayar uang tebusan. Tapi aku di awal keberangkatan dari rumah tidak menduga
bahwa perjalanan kita akan begitu lama, sehingga aku tidak punya uang cukup.
Pengoeloe kami, yang menemani saya, menghubungi salah satu kepala kampong
sekitar yang berhubungan baik dengan dia dan uang yang diperlukan untuk tebusan
telah ditemukan. Segera kami berbaris untuk kembali berjalan.
Di kampong Soerbakti, di mana kami mencari uang untuk tebusan,
penerimaan adalah sangat ramah. Kami tinggal di rumah pengoeloe, memiliki
makanan yang sangat baik, kuda itu benar diparkir dan terhadap pencurian baru
dipantau oleh pegawai Jawa.
Saya lupa menyebutkan, malam hari
kami tiba di kampong Soerbakti. Di pagi hari yang pertama saya lihat dan
membuat kagum adalah rumah tradisonal terbaik yang sejauh ini saya lihat.
Tiba-tiba aku terpana, begitu indah seperti hal yang jarang terlihat dalam
hidup saya. Saya melihat ke sisi selatan di tempat saya berdiri yaitu dataran
terbuka dan di tengah-tengahnya ada kerucut, indah, megah.
Itu adalah Si Naboen, sebuah gunung berapi yang aktif, yang saya asumsikan
dataran, sehingga sering samar terlihat garis puncak. Berdiri sepenuhnya, naik
ke kerucut gunung dari dataran tinggi, matahari menyalakan pagi di lereng nya. Lereng
yang lebih rendah yang ditanami padi dan sekarang tertutupi rerumputan berwarna
cerah, hutan lebat menyertainya dan di atas kawah telanjang, segumpal asap
megah untuk menuju surga. Setelah menyelesaikan sisa $30 dari tebusan untuk dibayar,
kami pergi tidur untuk memulihkan kekuatan.
Sudah tiba waktunya pulang, dan
ini adalah hari ketiga saya memakai pakaian yang sama. Kami meninggalkan Soerbakti,
kami berjalan beberapa jam di sepanjang kaki gunung berapi Si Naboen sambil
menatap pemandangan puncak megah indah. Ketika melewati kampong Udjung Teran kami mengetahui
bahwa beberapa minggu yang lalu kampong ini dengan kampong lainya berperang satu
sama lain. Di daerah sekitarnya, seluruhnya ditanami rantjau. Ini adalah tongkat
bambu yang tajam dan ditanam di tanah hingga penyerang yang selalu bertelanjang
kaki akan terluka. Parit dibesarkan, benteng kecil didirikan dan penjaga di
atas puncak-puncak pohon. Dari sana kami segera mencapai tepi hutan.
Sebelum memasuki hutan, saya
menatap sekali lagi dataran tinggi yang indah dengan Si Naboen-nya. Saya tidak
punya keinginan untuk satu malam lagi berkemah di hutan, dan kita berjalan terburu-buru.
Setengah lima sore kami melihat dataran di depan kami, dan setelah beberapa jam
berjalan kami menemukan diri kembali dalam peradaban.
Cerita berasal dari pengenalan
pemerintahan langsung atas dataran
tinggi Karo
Title gambar :
Batak IV. - Sebuah keluarga Karo di tempat tinggalnya.
Batak V. - Kepala Desa Tandjpeng
Ooenoeng dengan tiga putranya.
Batak VI. - Satu rumah Karo di Deli Hulu.
Batak VII. - Rumah penyimpanan
sementara abu dari pembakaran mayat di Karo.
Batakianden VIII. Tempat
berlindung di hutan.
Batak IX. - Bagian atap tempat menumbuk padi di desa Karo
Sumber : Koninklijk Instituut voor deTropen
Indië : geïllustreerd weekblad
voor Nederland en koloniën, Jaargang 2, Aflevering 7, 15 Mei 1918 — EEN TOCHTJE
IN DE BATAK STREKEN.
EEN TOCHTJE IN DE BATAK STREKEN.
In den nacht van 11 op 12 dezer
maakten de bedienden mij tegen circa half drie 's nachts wakker met de minder
prettige mededeeling, dat mijn paard hoogstwaarschijnlijk gestolen was. Het had
den vorigen avond zwaar geonweerd en kletterend viel gedurende een groot
gedeelte van den nacht de regen met groote druppels op het, naar Indischen
trant, met bladeren vanden nipah palm gedekte dak. Een oogenblik te voren had
men een der dwarsbalken, waarmee de stallen worden afgesloten, hooren
vallen,waarop de staljongen wa sop gestaan om te zien, wat of er aan de hand
was. Hij vond toen den stal ledig, dus de diefstal had zoo even eerst plaats
gehad.
En dat 't paard gestolen moest
zijn, daarvan was ik overtuigd, want het beestje was zoo dood-mak, dat 't er
nooit aan zou denken ver van honk weg te loopen, ook al brak het eens zonder
permissie uit zijn stal. In den donkeren nacht was er echter niets van het dier
te bekennen. Ik nam daarom direct mijn maatregelen en zond in twee richtingen
naar het gebergte en in één richting naar de laagvlakte Javanen ter opsporing.
Ik zelf wilde eerst het daglicht afwachten om te trachten zekerheid te
verkrijgen, welke richting de dieven met het gestolen paard zouden genomen
hebben.
Den volgenden morgen vonden we
dan ook spoedig de sporen in de van regen doorweekte wegen. Ik had intusschen
den pengoeloe (d.i. hoofd)vankampoeng Tandjoeng Goenoeng, welke niet ver van
mijn huis verwijderd in het bosch lag, laten roepen, stelde hem van het
gebeurde in kennis en daar ik de zekerheid had, dat het paard naar het gebergte
was gebracht, zei ik hem, dat ik er zeker op rekende, dat hij al den invloed,
dien hij op de Bataks der omliggende kampoengs had, zou aanwenden, om het
gestolen paard weer in handen te krijgen. Gelukkig vond ik den man onmiddellijk
bereid er met mij °P uit te gaan.
Dadelijk werden ook de noodige
maatregelen getroffen en koos ik eenige vertrouwde Javane nuit, die ons zouden
vergezeilen. Daarna zette ik mij te paard en reed in gestrekten draf mijne luid
jes, die te voet volgden, vooruit, naar de bovenafdeeling der onderneming
Rimboen, wel wetende, dat hierlangs de eenige verbinding met de hoogvlakte door
den Tjingkampas leidde, zoodat, hadden de dieven het paard naar de hoogvlakte
gebracht, ze ook noodzakelijk dien weg zouden hebben moeten nemen. Aan den voet
van het gebergte gekomen, vonden we dan ook werkelijk de versche afdrukken der
paardenhoeven in den modderigen grond.
We merkten op, dat de dieven niet
den grooten weg gevolgd hadden, daar ze dan door bewoonde streken hadden moeten
trekken, waar hun allicht naar de herkomst van het paard zou gevraagd zijn;
door binnenpaadjes en niet meer gebruikt wordende wegen hadden ze het bergpad
naar den Tjingkampas weten te bereiken. Het vertrek van huis was wat overhaast
in zijn werk gegaan, zoodat ik niets anders bij me had, dan de kleeren, die ik
droeg. Ik voorzag me daarom, voor we verder het gebergte introkken van wat
levensmiddelen en trok daarop met het Batakhoofd en vijf Javanen het bosch in,
de dieven achterna.
We moesten ons haasten, want ze
hadden reeds een flinken voorsprong en daarom ging 't dan ook met slechts enkele
korte rust po ozen in flinken pas, het oerwoud in, altijd maar achter de sporen
van het gestolen paard aan, die echter nu en dan wel eens verdwenen, want de
moeilijkste plaatsen waren voor het paard niet te passeeren geweest en de
dieven hadden die punten dus langs betere paden moeten omtrekken; later vonden
we dan echter gewoonlijk al gauw de sporen weder terug.
We zetten er zooveel spoed
achter, dat ik alle hoop had, de sloebers nog vóór hun aankomst op de
hoogvlakte teach ter halen, want de weg liep over steenen en rotsblokken langs
steile hellingen en diepe ravijnen, zoodat het me dikwijls een raadsel was, hoe
ze het beest er door gekregen hadden. En toch waren ze ons te vlug af, want hoe
we ook liepen, meer dan de indrukken der hoeven in den week en modder kregen we
niet te zien, en toch liepen we als hazen, ten minste de pengoeloe en ik met
nog een Batak; de Javanen hadden het reeds lang tegen ons afgelegd en bleven
achter. Dat was nu nog wel niet zoo heel erg, maar wel vond ik het vervelend, dat
ze mijn mondkost bij zich droegen, want ik begon van al die inspanning hongerig
te worden.
Een frissche dronk uit de kleine
bergstroompjes, die we passeerden, moest me nu telkens maar weer nieuwe
krachten geven, met het vooruitzicht op een stevig maal later op de hoogvlakte,
want nu ik eenmaal aan 't loopen was, wilde ik het niet opgeven. Tegen ongeveer
half vier 's middags waren we den laatsten bergrug gepasseerd en begonnen we
geleidelijk naar de hoogvlakte af te dalen. Prachtig strekte zich de onafzienbare
vlakte daar ver beneden ons uit, hier en daar aardig gestoffeerd met onder
geboomte verscholen kampoengs. Jammer, dat de tocht zoo geforceerd moest plaats
hebben, anders hadden we volop van het natuurschoon kunnen genieten.
De eerste kampoeng op de hoogvlakte
was kampoeng Keling en daarheen richtten we onze schreden,aldoor maar het spoor
van het paard volgend. Vóór we die kampoeng echter bereikten, ging dat spoor
links den kant van Berastagi, een grootere, verder op de hoogvlakte gelegen
kampoeng, op. Daar de dag ten einde liep, besloten we evenwel in kampoeng
Keling te overnachten, want we begonnen toch ook wel een beetje moe te worden,
na zoon marsch met niets dan rivierwater ter versterking, want de Javanen met
onze proviand lieten zich nog maar steeds niet zien.
In bovengenoemde kampoeng schenen
de dieven onderhandelaars te hebben achtergelaten, ten minste ons werd verteld,
dat het paard te Berastagi was en voor de som van 40 dollars zou worden uit
geleverd. Nog dienzelfden avond werden boden uitgezonden om te berichten, dat
we genegen waren te onderhandelen, om zood oende te voorkomen, dat het paard
nog verder den weg naar het Tobameer opging. De ontvangst in kampoeng Kling was
niet bijzonder hartelijk; een bouwvallig huisje buiten de kampoeng werd ons als
verblijfplaats aangewezen, een mat om op te liggen en een hoofdkussen waren de
eenige geriefelijkheden die we konden bemachtigen, behalve nog wat kookgerei
voor ons avondmaal, waarvoor we gelukkig ook wat rijst en een kip hadden kunnen
koopen.
En die smaakten uitstekend, al
was ook een en ander op primitieve wijze toebereid en al moesten we rijst en
kip ook met onze vingers naar binnen werken. Met den z.g. palmwijn,het sap van
den sagopalm,dat we hier in overvloed konden krijgen, besproeiden we dezen
landelijken maaltijd. Den volgenden morgen slaagden we er in, een Batak over te
halen, te paard naar kampoeng Berastagi te gaan om te trachten onderhandelingen
aan teknoopen want daar we ons op onafhankelijk gebied') bevonden, moesten we
omzichtig te werk gaan, daar de dieven wel wisten, dat onze wetten hier toch
niet meer van kracht waren.
Tegen den middag kwam de door ons
uitgezonden bode terug, met het bericht, dat het paard Berastagi weer was
voorbij getrokken en zich nu nog verderop in kampoeng Boekit bevond,geleid door
lieden, die beweerden het van onbekenden gekocht te hebben. Ze waren wel
geneigd het paard tegen behoorlijken losprijs uit te leveren en zouden
dienzelfden middag het paard naar kampoeng Keling brengen, waar 'k dus geduldig
wachten bleef.
Werkelijk kwamen 's middags tegen
een uur of vier de langgezochten de kampoeng binnengewandeld en begon het er
dus naar uit te zien, dat onze pogingen niet geheel zonder resultaat zouden
blijven. Het paard bleek intusschen weer van de eene hand in de andere te zijn
overgegaan en daarmee had de losprijs gelijken tred gehouden en stond die nu
reeds op 60 dollars. Zooals gezegd, geweld konden we niet gebruiken, daarvoor
stonden we op onafhankelijk terrein; veeleer mochten we blij zijn, tot nu toe zulke
uitkomsten te hebben verkregen.
Ik besloot dus den losprijs te
betalen, maar daar ik bij mijn vertrek van huis niet vermoedde, dat onze tocht
zich zoover zou uitstrekken, had ik geen geld bij me. Onze pengoeloe, die me
vergezelde, wist daarop echter gelukkig wel raad. Een der kampoeng hoofden in
de buurt was aan hem verwant en daar dacht hij wel het noodige geld te kunnen
krijgen om den losprijs te kunnen voldoen. Direct waren we marschvaardig om met
't paard en zijne begeleiders naar bovenbedoelde kampoeng af te marcheeren en
opgewekt trokken we verder, vergenoegd als we waren nu ten minste het paard in
onzen stoet te kunnen meevoeren. In kampoeng Soerbakti, waar we het geld
dachten te vinden, was de ontvangst buitengewoon hartelijk.
We logeerden in 't huis van de
pengoeloe, kregen uitstekend eten, het paard werd behoorlijk gestald en tegen
hernieuwden diefstal bewaakt door de ons vergezellende Javanen, die, ik vergat
't nog te vermelden, één nacht en een halven dag na mij in kampoeng Keling
gearriveerd waren. 's Morgens nam ik een kijkje in de kampoeng, die de solied
ste en mooiste huizen bevatte, die ik tot nu toe gezien had. Plotseling werd ik
getroffen door een verge zicht, zóó mooi als ik nog zelden in mijn leven had
gezien. Mij naar den Zuidkant keerende stond ik nl. eensklaps voor een open
vlakte uit welks midden zich een prachtige, majestueuze kegel verhief.
Het was de Si Naboen, een
werkende vulkaan, waarvan ik van uit de laagvlakte, zoo dikwijls de vage
omtrekken van den top had gezien. Geheel op zich zelf staand, verhief zich deze
berg kegelvormig uit de hoogvlakte; prachtig verlichtte de morgenzon zijne
hellingen. De benedenhellingen waren met rijst beplant geweest en nu met
helderkleurige grassen bedekt, dan 't zware oerwoud daartegen aan en daar boven
den kalen krater, een statigen rookpluim ten hemel zendend. Na de nog reste
erende 30 dollars van den losprijs te hebben betaald, gingen we, door een
heerlijke nachtrust versterkt, weer vroeg op pad en nu eindelijk werkelijk
huiswaarts.
Het werd tijd, want het was de
derde dag, dat ik niet uit mijne kleeren was geweest! Nacht en dag in 'zelfde
pak, met niets dan wat rijst en een geroosterde kip tot voedsel en wat
rivierwater om te drinken, 's nachts niets dan een matje om op te liggen, dat
de harde planken, waarop het uitgespreid lag, niet zachter te maken ver mocht.
Om van kampoeng Kling naar kampoeng Soerbakti te komen, hadden we een paar
moeilijke ravijnen te passeeren gehad en daar er nog een andere, meer vlakke
weg van daaruit naar de laagvlakte voerde, besloten we met het oog op het
paard, dien in te slaan, en ik had er geen spijt van, want Soerbakti
verlatende, wandelden we een paar uur langs den voet van den vulkaan Si Naboen,
dien we geruimen tijd in onze nabijheid behielden en in hooge mate
indrukwekkend was het gezicht op dezen prachtigen majestueuzen top.
De laatste kampoeng, die we vóór
het verlaten der hoogvlakte passeerden, was Oedjoeng Teran. Een paar weken
geleden was deze kampoeng met een andere in oorlog geweest. Het geheel omliggende
terrein was met rantjau beplant. Dit zijn scherp aangepunte, gespleten
bamboestokjes, die in den grond gestoken worden, en de aanvallers, daar deze
natuurlijk altijd blootsvoets zijn, dikwijls venijnige voet wonden bezorgen.
Loopgraven waren opgeworpen, kleine bëntëngs opgericht en wachthuisjes boven in
de toppen van een paar alleenstaande boomen aangebracht. Van daaruit bereikten
we spoedig den rand van het oerwoud.
Een laatste blik nog op de
hoogvlakte met zijn prachtigen Si Naboen, en toen was alles weer bosch om ons
heen. Ik had geen lust om nog een nacht in het oerwoud te kampeeren, en daar we
met het paard slechts langzaam opschoten, belastte ik een paar mijner lieden
met de begeleiding en verzorging daarvan en trok ik met mijn pengoeloe in versnelden
pas alleen verder. 's Avonds half zes traden we weer uit oerwoud en zagen we de
laagvlakte weer voor ons, en na een paar uur marcheeren bevonden we ons weer in
de bewoonde wereld.
Mijn paard arriveerde in den loop
van den daarop volgenden dag en zoo liep deze tocht ten einde. A. drong, kwam
't hooge woord er uit. Eén van de koelies, die onder zijn collega's voor een
autoriteit doorging, had — al op de Ajoeh rivier — beweerd, dat er van den
heelen tocht naar 't eigenlijke Loeang-gebergte niets terecht kwam; de toean
besar zou 't wel uit zijn hoofd laten zn opwachting bij de geesten te maken;
trouwens, met den besten wil van de wereld zou hij er toch niet toegelaten
worden en als ze hem accepteerden lieten ze hem nooit weer los ook. Natuurlijk
waren alle koelies onmiddellijk klaar uit dit axioma de logische gevolgtrekking
te distill eeren, dat het dan wel dwaasheid zou wezen al de rijst uit de prauw
mee tegen de berghelling op te zeulen en stikum, zonder dat het districts-
„„',,,* verhaal dagteekent van
voor de invoering van direct bestuur °P de hoogvlakte.
Bataklanden IV. — Een Bataksch
gezin voor zijne woning. De vrouw spint.
Bataklanden V. — Dorpshoofd van
Tandjpeng Ooenoeng met zijn drie zoontjes.
Bataklanden VI. — Ene Bataksche
woning in Boven-Deli.
Bataklanden VII. — Huisje der
Karo-Bataks voor het tijdelijk opnemen der asch na de verbranding van het lijk.
Batakianden VIII. Het opbreken
van een nachtverblijf in het bosch.
Bataklanden IX. — Voor het afdak
van het rijststampblok in een Karo-Bataksch dorp.
Source : Koninklijk Instituut voor deTropen
Comments